Skoki rozwojowe to temat, z którym zetknął się każdy młody rodzic. Niemniej jednak jest on trudny z punktu widzenia medycznego, gdyż nie został całkowicie usystematyzowany. Rodzice powinni wiedzieć, w jakich momentach spodziewać się zmian związanych z intensywnym rozwojem dziecka oraz z czym wiążą się kolejne skoki rozwojowe.
Skoki rozwojowe – noworodek uczy się funkcjonować w nowym otoczeniu
Pierwsze dni życia dziecka są bardzo trudne zarówno dla niego, jak i dla rodziców. Wszyscy muszą się nauczyć funkcjonować w nowej rzeczywistości, a każdy dzień niesie za sobą pewne zmiany w zachowaniu maluszka. Okres, w którym dziecko staje się szczególnie drażliwe, to skok rozwojowy u noworodka.
- tydzień życia dziecka jest dla niego przełomowy – charakteryzuje się tym, że powoli zaczyna ono rozpoznawać twarze osób, które widzi. Kontakt z bliskimi pozwala mu wyciszyć się i uspokoić. Następnie, w krótkim czasie następuje kolejny skok rozwojowy u noworodka.
- tydzień życia maluszka bywa dla rodziców szczególnie trudny – dziecko widzi coraz ostrzej, przez co zaczyna być niespokojne. Zadbajmy, aby nie dostarczać mu zbyt wielu bodźców wzrokowych, na przykład w postaci kolorowych zabawek. Delikatne barwy będą dla niego najlepsze, podobnie jak czułe słowa i przytulanie.
Nieco inne umiejętności prezentuje 4-tygodniowy noworodek – skok rozwojowy charakteryzuje się tym, że maluszek zaczyna się lekko uśmiechać. Jest to działanie nieświadome, a na śmiech do rozpuku trzeba będzie jeszcze trochę poczekać. Ponadto w tym czasie dziecko zaczyna otwierać piąstki. Jest to ostatni skok rozwojowy u noworodka – 4. tydzień wieńczy bowiem pierwszy okres życia dziecka. Nie oznacza to jednak końca – skoki rozwojowe występują aż do 2. roku życia.
Skok rozwojowy u noworodka – kiedy ma miejsce i jakie umiejętności nabywa maluszek?
Wiedząc już, jak przebiegają kolejne skoki rozwojowe u noworodka, można stwierdzić, iż w pierwszym miesiącu dziecko uczy się:
- rozpoznawać twarze bliskich,
- intensywnie ssać,
- mimowolnie uśmiechać,
- otwierać piąstki.
Dorosłym wydaje się, że to niewiele, jednak powinniśmy pamiętać, że maluszek jeszcze niedawno był w brzuszku mamy, gdzie nie miał żadnych obowiązków. Teraz musi nauczyć się funkcjonować w nowym środowisku. Rodzice często zastanawiają się, kiedy ma miejsce pierwszy skok rozwojowy u noworodka oraz czy maluszek rozwija się prawidłowo. Teoretycznie wyszczególnia się 3 skoki rozwojowe okresu noworodkowego, jednak pamiętajmy, że każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie. Z tego też powodu skoki rozwojowe mogą nakładać się na siebie, a maluszek w krótszym czasie zdobywa więcej umiejętności.
Skok rozwojowy u noworodka – objawy, na które zwróć uwagę
Czym objawiają się skoki rozwojowe u noworodków? Najczęściej maluszek staje się płaczliwy, trudno go uspokoić, chce być ciągle noszony na rękach. Rodzice użalają się również na nieprzespane noce – rzeczywiście, dzieci w okresie skoków rozwojowych śpią o wiele gorzej, wybudzając się nawet co chwilę. Niektóre maluszki zgłaszają większe zapotrzebowanie na mleko, chcą przystawiać się do piersi lub butelki. Czasami dziecko szuka również ciepła matki, chcąc być przy piersi. Objawy skoków rozwojowych są podobne także w późniejszych etapach życia. Rodzice kolokwialnie mówią, że dziecko – dotąd bezproblemowe i mało płaczliwe – nagle „popsuło się” i wymaga dużo większego zainteresowania.
Jak poradzić sobie ze skokiem rozwojowym u noworodka? Kiedy należy zgłosić się do lekarza?
Rozdrażnienie, trudności z zasypianiem czy nadmierny apetyt to objawy charakterystyczne dla skoku rozwojowego. Niemniej jednak pewne symptomy nie wskazują już na skok rozwojowy, dlatego – gdy tylko się pojawią – należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Mowa o:
- gorączce,
- nadmiernym ulewaniu,
- trudnościach w oddychaniu (duszenie się podczas płaczu),
- całkowitej utracie apetytu,
- trudnym do opanowania płaczu.
Skok rozwojowy sam w sobie nie wymaga diagnostyki ani konsultowania się z lekarzem, jednak w przypadku wyżej wymienionych objawów wizyta u specjalisty jest niezbędna. Pamiętajmy, że skok rozwojowy na ogół trwa od jednego do 2-3 dni, zwłaszcza jeśli chodzi o noworodki. Z czasem kolejne okresy skokowe mogą natomiast trwać znacznie dłużej, nawet do 2-3 tygodni.
