Heterochromia to bardzo rzadka wada genetyczna, która charakteryzuje się różnobarwnością tęczówki oka. Nie powoduje żadnego dyskomfortu ani problemów ze wzrokiem i jest jedynie defektem kosmetycznym. Osoba z tym schorzeniem może mieć każde oko w innym kolorze czy też tęczówkę jednego oka w dwóch kolorach. Heterochromia dotyka tylko 1 procenta ludzi na całym świecie.
Heterochromia, czyli różnobarwność tęczówek
Heterochromia to nazwa pochodząca z języka greckiego –heteros (inny), chroma (kolor). Termin heterochromia oznacza więc inny kolor. W języku łacińskim ten specyficzny wygląd oczu nosi nazwę heterochromia iridis (różnobarwność jednej tęczówki) lub heterochromia iridum (różnobarwność obu tęczówek). Za kolor ludzkiej skóry odpowiedzialna jest melanina, czyli pigment wytwarzany w jej głębszych warstwach. Melaniny odpowiada również za zabarwienie tęczówek. Najważniejszą rolą pigmentu jest chronienie skóry człowieka przed negatywnym oddziaływaniem promieni ultrafioletowych. Wymienić można dwa najważniejsze rodzaje melaniny:
- eumelanina – jest jej najwięcej i jest odpowiedzialna za kolor brązowy i czarny,
- feomelanina – barwnik o kolorze od czerwonego do żółtego.
Barwa tęczówki i skóry zależna jest od poziomu wytworzonej przez organizm melaniny, a także proporcji pomiędzy jej danymi rodzajami.W jaki sposób działa tęczówka i jakie są jej zadania?
Tęczówkę jest jak swego rodzaju przesłona, które kontroluje dopływ światła do soczewki oka. Jest ona usytuowana pomiędzy rogówką a soczewką. Składa się z naczyń i mięśni, a jej dokładny skład to
- nabłonek przedni,
- warstwa graniczna,
- zrąb tęczówki,
- warstwa barwnikowa.
Kolor oczu danej osoby zależy od zawartości pigmentu obecnego w nabłonku tęczówki, zrębie tęczówki, jak i zagęszczenia komórek zrębu tęczówki. W nabłonku tęczówki obecna jest eumelanina, a w zrębie tęczówki wyróżnia się wiele rodzajów pigmentów. Na kolor tęczówki wpływa przeważnie zawartość melaniny w obszarze zrębu tęczówki. Od gęstości komórek w rejonie zrębu zależy stopień rozproszenia światła, a tym samym postrzeganie barwy oczu.
Heterochromia oczu – rodzaje
Heterochromia może być wywołana różnymi czynnikami, a każdy z nich ma swoje niepowtarzalne cechy wizualne. Można wyróżnić 3 rodzaje heterochromi:
1. Heterochromia całkowita
Ludzie z tą wadą mają tęczówki o całkowicie odmiennych kolorach. Jedno oko może być niebieskie, w drugie brązowe, zielone czy też innej barwy.
2. Heterochromia centralna
Inaczej nazywana heterochromią iridis pojawia się u osób z niewielką ilością melaniny. Tacy ludzie nie mają jednego konkretnego koloru oczu, a inny kolor w pobliżu granicy źrenic, a więc jedno oko ma dwa kolory (zewnętrza krawędź tęczówki jest inna i wnętrze oka inne).
3. Heterochromia częściowa
Inaczej nazywana sektorową. Jest podobna do wady centralnej, aczkolwiek nie wpływa jedynie na rejon wokół źrenicy, a zajmuje większą część tęczówki czy jej dany obszar. Może pojawić się tylko w jednym albo w obu oczach.
Przyczyny różnobarwności tęczówek
Kolor oczu jest czynnikiem dziedziczonym. Zależy od wysycenie melaniną, w więc im więcej barwnika w tęczówce, tym oczy przybierają ciemniejszą barwę. Jeżeli zabarwienie oczu nagle się zmieni, może być to powodem do niepokoju. Dzieje się tak przez uszkodzenie narządu wzroku tudzież rozwój pewnych schorzeń.
Przyczyny wrodzone heterochromii
Różnobarwność tęczówek pojawia się wraz z występowaniem pewnych schorzeń genetycznych, jak: