Bardzo często w życiu każdego z nas pojawiają się sytuacje, które stawiają w naszej głowie pytanie jak być asertywnym. Z pozoru proste i naturalne zachowanie, w rzeczywistości może przysporzyć wielu problemów.
Asertywność jest umiejętnością nabytą, więc każdy z nas jest w stanie się jej nauczyć – dla jednego będzie to proces łatwy i przyjemny, natomiast druga osoba będzie musiała wyjść ze swojej strefy komfortu i poświęcić na naukę więcej czasu i energii. Jednak wszystko jest do zrobienia! Niniejszy artykuł został stworzony po to, by pomóc wytrenować postawę asertywną, która z pewnością ułatwi funkcjonowanie wśród społeczeństwa – zachowując jednocześnie szacunek do samego siebie, jak i swojego rozmówcy.
Asertywność – czym jest i jak wpływa na stosunki międzyludzkie
Podstawą wszelkich zachowań jest szeroko pojęta psychologia, a sama asertywność to zachowanie charakteryzujące się umiejętnością kulturalnego i swobodnego wyrażania swojego zdania, odmawiania, a także wyrażania swoich potrzeb i emocji. Asertywność to także umiejętność krytyki nie wpływającej negatywnie na relacje międzyludzkie. Kwintesencją tego zachowania jest umiejętność szanowania swoich praw, ale także praw swojego rozmówcy.
Każdy może nauczyć się być asertywnym, a może już nim jest?
Wymaga to jednak odpowiedniego treningu. Jednak w pierwszej kolejności warto byłoby zadać sobie pytanie, czy nie nabyłeś już tej umiejętności wcześniej. Pomocne do tego będą poniższe pytania:
- jeśli coś nie idzie tak, jak to sobie zaplanowałeś – reagujesz złością i jednocześnie przyjmujesz taki stan rzeczy?
- nie bronisz swoich racji i nie wdajesz się w dyskusję, by przekonać rozmówcę do innego poglądu na daną sprawę?
- czy potrafisz prosto w oczy powiedzieć rozmówcy, że Cię uraził?
- czy w pracy czujesz się wykorzystywany, bo: nie wypada wyjść o czasie, bo pomimo dużej ilości pracy przyjmujesz kolejną do wykonania?
- czy czujesz się tak, jakby nikt się z Tobą i Twoim zdaniem nie liczył?
Prosty rachunek sumienia pozwoli ocenić czy i w jakim stopniu jest się asertywnym. Wszystkiego można się nauczyć. Nawet jeśli na pierwszy rzut oka wydaje się, że to długa i wcale nie taka prosta droga.
W ocenie czy jest się asertywnym pomoże z pewnością także każdy psycholog czy psychoterapeuta. Będą oni także w stanie pomóc w rozwinięciu tej umiejętności
Bycie asertywnym to nie bycie niekulturalnym i nietaktownym
Osoby asertywne postrzegane są jako osoby znające swoją pozycję w społeczeństwie, dbające o samego siebie, bez urażania innych. Stanowczość w ich zachowaniu ułatwia im odnalezienie się w każdej sytuacji. Asertywność bardzo często postrzegana jest jako umiejętność posiadana przez osoby z wysoką samooceną i osoby bardzo pewne siebie.
Wyróżnia się kilka styli komunikacji:
- asertywność – gdzie szanowane są prawa i potrzeby własne i innych ludzi,
- pasywność – gdzie prawa i potrzeby innych ludzi przedkładane są nad swoje własne prawa i potrzeby,
- agresywność – gdzie prawa i potrzeby własne są najważniejsze, innych natomiast są nieistotne.
Jak być asertywnym jeśli mój sposób komunikacji różni się od oczekiwanego?
Asertywności można się nauczyć, a rozpocząć należy to właśnie od oceny swojego stylu komunikacji.
- Podstawą komunikacji jest wyrażanie komunikatów z uwzględnieniem swojej osoby. Pomaga to w ocenie przez innych Twoich potrzeb i emocji i rzadko kiedy jest przyczyną konfliktów na tle niezrozumienia.
- Stanowcze odmawianie rzeczy, na które nie ma się ochoty z pewnością będzie dobrym ćwiczeniem. Osoby asertywne potrafią krótko uargumentować swoje zdanie, bez zbędnego tłumaczenia się.
- Mówienie tego, co jest w danej chwili dla Ciebie istotne także jest dobrym krokiem ku wykształtowaniu w swoim zachowaniu postawy asertywnej.
- Komunikacja niewerbalna, czyli postawa i język ciała także dużo mówią o człowieku. Tu ważny jest szczery i otwarty kontakt wzrokowy z rozmówcą, wyprostowana postawa i ręce i nogi, które nie przyjmują pozycji skrzyżowanej (odbieranej jako zamkniętą).
- Emocje – szczególnie podczas konfliktów – wydają się być trudne do opanowania. Jednak jeśli uda Ci się to osiągnąć, będzie Ci zdecydowanie łatwiej poradzić sobie z problemem.
Asertywność jest pożądaną formą komunikacji. Stając się asertywnym będzie łatwiej wyrażać swoje emocje i potrzeby, komunikować swoje zdanie w sposób kulturalny, bez urażania innych i powodowania niepotrzebnych konfliktów. Nauka jak być asertywnym wymaga jednak czasu i praktyki, jednak wysiłek włożony w pracę nad sobą i efekty jakie jest się w stanie uzyskać są tego warte.
