Związek kohabitacyjny to współcześnie dość często spotykany rodzaj związku. Często mylnie jest on utożsamiany z konkubinatem. Na czym polega związek kohabitacyjny i co należy o nim wiedzieć?
Co to związek kohabitacyjny?
Jest to związek partnerski pomiędzy dwiema osobami mieszkającymi ze sobą, prowadzącymi wspólnie gospodarstwo domowe, jednak niemającymi ślubu. Takie osoby przeważnie wychowują też razem dzieci. Wbrew pozorom nie jest to wcale nowe zjawisko, a taka forma związku cieszy się ostatnimi czasy rosnącą popularnością. Znanych jest wiele modeli związku kohabitacyjnego. Para nie zawsze musi ze sobą mieszkać, jednak musi prowadzić wspólne gospodarstwo domowe. Związkiem kohabitacyjnym nie określa się związku na odległość.
1. Związkiem kohabitacyjnym można nazwać sytuację kiedy: kobieta z dziećmi mieszka w Warszawie, a mężczyzna pracuje w Trójmieście i to właśnie tam wynajmuje kawalerkę.
2. Związkiem kohabitacyjnym nie można nazwać sytuacji kiedy: kobieta mieszka w Gdańsku, a mężczyzna wynajmuje mieszkanie w Krakowie, natomiast para spotyka się jedynie raz w miesiącu.
Związek kohabitacyjny polega na tym, że para żyje tak samo, jak w małżeństwie. Mężczyzna i kobieta mogą mieć razem dzieci, wziąć kredyt na mieszkanie czy dom i żyć ze sobą przez wiele lat bez ślubu. Nie jest ważny wcześniejszy status danej osoby, a więc to czy jest po rozwodzie, czy też jest rozwodnikiem/rozwódką.
Związek kohabitacyjny cechuje się tym, że ludzie żyją jak małżeństwo, a więc:
- mają wspólny budżet,
- mieszkają razem,
- prowadzą wspólne gospodarstwo domowe,
- mogą wychowywać razem dzieci,
- utrzymuje relacje seksualne.
Związki kohabitacyjne – rodzaje
Związki kohabitacyjne mogą się między sobą różnić. Ich podziału dokonał Haskey, który wyróżnić 4 typu tych związków, jak:
- kohabitacja młodzieńcza,
- kohabitacja poprzedzająca małżeństwo,
- kohabitacja zamiast małżeństwa (pozamałżeńska),
- kohabitacja ponowna.
W takim związku można pozostać na stałe, jako alternatywa dla małżeństwa czy też zdecydować się na takie życie przed planowanym małżeństwem. Młodzi ludzie w naszym kraju coraz częściej rezygnują z małżeństwa, czy też tratują ją jako wstęp i próbę wspólnego mieszkania przed podjęciem decyzji o małżeństwie. Na związek kohabitacyjny decydują się też osoby, które wcale nie planują ślubu. Daniel Jabłoński oraz Lech Ostasz w swoim podziale rozróżniają również kohabulitację rodzinną, a więc tą, w której para wychowuje wspólne dzieci. Określa się też tym pojęciem związki, w których partnerzy nie mieszkają razem, jednak zostają w intymnym związku. Taki rodzaj kohabitacji, nazywany jest LAT, a więc living apart together.
Związki koabitacyjne w Polsce
Według statystyk w roku 2017 nawet 11% mieszkańców kraju wybrało właśnie ten rodzaj związku. Co ważne, badanie nie uwzględniało osób mieszkających osobno, czyli kohabitacje LAT. Wskaźnik ten może być więc o wiele wyższy. Opinia społeczna jest przychylna względem takiego rodzaju partnerka, a nacisk na małżeństwo zmniejsza się. Właśnie dlatego coraz więcej osób żyje właśnie w tym modelu.
Umowa kohabitacyjna
W naszym kraju jedynym sposobem na uregulowanie kwestii prawnych pomiędzy osobami przebywającymi w związku kohabitacyjnym jest zawarcie umowy kohabitacyjnej, a więc partnerskiej. Umowa ta powstaje na podstawie przepisów prawa cywilnego i określa się ją umową nienazwaną na czas określony albo nieokreślony. To osoby, które podjęły decyzję o jej podpisaniu, mogą ją dowolnie nazwać, określić jej zakres i uwzględnić dowolne zapisy. Co może się w niej znaleźć?
1. Zasady nabywania majątku w trakcie trwania związku.
2. Obowiązki dotyczące spłaty kredytu.
3. Objęcie współwłasnością przedmiotów należących dotychczas tylko do jednego z partnerów.
4. Zapisy dotyczące obowiązku zapewnienia opieki partnerowi w przypadku choroby czy niepełnosprawności.
5. Obowiązek alimentacyjny po rozwiązaniu umowy.
6. Zgody na przyjęcia nazwiska partnera.
Co ważne, umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego, przez co wszystkie spory będą rozstrzygane przez właściwy wydział cywilny sądu powszechnego.
Kto najczęściej wybiera związek kohabitacyjny?
Na związek kohabitacyjny decydują się zazwyczaj osoby młode, które dopiero wkraczają w dorosłe życie. Rozpoczynają wspólne mieszkanie i chcą przetestować siłę związku. Powodem jest też niekiedy oszczędność i chęć dzielenia kosztów mieszkaniowych. W tym modelu żyją też osoby z dosyć dużym bagażem życiowym, po nieudanym małżeństwie. Tacy ludzie nie chcą zawierać kolejnego małżeństwa i planują żyć z drugą osobą na własnych zasadach.
Związek kohabitacyjny a konkubinat
Konkubinat znacząco różni się od związku kohabitacyjnego. Żyjąc w konkubinacie, ludzie spotykają się ze sobą, spędzają wspólnie czas, odwiedzają się czy razem podróżują, jednakże nie tworzą wspólnego gospodarstwa. Nie mają wspólnego mieszkania, zazwyczaj też dzieci. Konkubinatem nazywa się wszystkie relacje pomiędzy dwiema osobami, które łączy uczucie i które zostają w relacjach seksualnych. Nie jest to jednak związek przypominający małżeństwo a jedynie „chodzenie ze sobą”.
Związek kohabitacyjny a prawo
Związek kohabitacyjny nie jest formalnym związkiem, a więc nie może być uprzywilejowany. Para nie może więc korzystać z tych samych udogodnień jak ludzie pozostający w związku małżeńskim. Nie mogą więc dziedziczyć po sobie, tworzyć wspólnotę majątkową czy też razem rozliczać podatek. Pary te mogą borykać się z pewnymi utrudnieniami. Nie zostaną im udzielone informacje na temat stanu zdrowia partnera w szpitalu, czy też nie będą mogli odebrać poczty drugiej osoby. Niezbędne w tych wypadkach okazują się upoważnienia.
Dlaczego ludzie pozostają w związku kohabitacyjnym?
Ludzie decydują się na taką formę związku z kilku różnych przyczyn. Taki związek jest często etapem rozwoju ich relacji. Wybierają związek kohabitacyjny, przed ślubem, aby sprawdzić siłę swoich relacji i to, czy faktycznie uda im się żyć razem w zgodzie. Zaczynają mieszkać wspólnie po zaręczynach. Związek kohabitacyjny może być też świadomą decyzją osób po trudnych przejściach, takich jak rozwód. Niepowodzenia życiowe sprawiają, że ludzie obawiają się kolejnego małżeństwa, przez co chcą żyć bez ślubu, jednak na podobnych zasadach. Związek kohabitacyjny staje się też współcześnie alternatywą dla małżeństwa. Wiele osób, nie chce decydować się na tak poważny krok. Powodów może być wiele jak na przykład:
- trudne doświadczenia życiowe, jak rozwód,
- brak potrzeby sformalizowania związku,
- brak rozwodu z poprzednim partnerem,
- odczuwanie obawy, iż po ślubie związek zacznie się psuć,
- nie dość silna relacja, która nie daje pewności tego, czy chce się z daną osobą być.
Jakie zalety i wady ma związek kohabitacyjny?
Pozostawanie w związku kohabitacyjnym ma swoje zalety, jak i wady. Przed jego wybraniem, warto je poznać i przeanalizować.
Zalety związku kohabitacyjnego:
- para nie musi ponosić dużych wydatków związanych ze ślubem, myśleć o zaręczynach, informować całej rodziny o zmianie w ich życiu, planować tego wydarzenia, miesiącu miodowego,
- kobieta nie musi wcale zastanawiać się nad zmianą swojego nazwiska na nazwisko męża czy też dodanie jego do swojego,
- związek kohabitacyjny daje poczucie wolności, gdyż w świetle prawa para nie stanowi rodziny,
- związek jest świetnym sposobem na pewne przygotowanie do bycia razem, sprawdzenie tego, jak będzie się żyło parze razem, mieszkając ze sobą.
Wady związku kohabitacynego:
- pary żyjące w związku kohabitacyjnym zmagają się z pewnymi trudnościami natury urzędowej, gdyż mogą między innymi nie uzyskać informacji o stanie zdrowia partnera,
- dzieci zrodzone z takiego związku będą nosiły nazwisko ojca, a nie matki,
- para nie posiada wspólności majątkowej,
- para nie może po sobie dziedziczyć,
- według niektórych w związku partnerskim łatwiej o ewentualną zdradę.
Związek kohabitacyjny bazujący na umowie prawnej możliwy jest w pewnych krajach, takich jak: Niemcy, Węgry, Luksemburg, Belgia, Francja, Holandia, Włochy, Chorwacja, Cypr, Malta, Finlandia, Wielka Brytania, Szwajcaria. W pewnych krajach umowa ta nadaje parom różnopłciowym bardzo podobne prawa, jak w przypadku małżeństwa. W pozostałych zapewnia tylko pewne przywileje.
